Cacti

Cactussen, daar is het allemaal mee begonnen bij ons. Toen ik, Bo, twaalf jaar oud was mocht ik een paar planten uitzoeken voor op mijn kamer. Dit was een vleesetende plant met van die happertjes én een cactus. Een mooie blauwe zuilcactus. Wat later een Pilosocereus magnificus bleek te zijn. Dit waren mijn eerste planten en ik had er nog weinig ervaring mee. De vleesetende plant stierf al snel aan een overvloed aan vliegen die ze kreeg, maar de cactus daar gebeurde niets mee en al snel was ik geprikkeld door het uiterlijk en de verschillende vormen cactussen. Een werden er al heel snel meer en vele volgenden. Mijn eerste cactus leeft trouwens nog steeds!

Oorsprong en geschiedenis

Een stukje geschiedenis en oorsprong. Cactussen komen voornamelijk voor op de continenten Zuid en Noord-Amerika. Hier groeien ze in vele landen van Canada tot aan Chili. Maar hoe komt het in deze tijd dat een cactus hier bij ons niet meer weg te denken is? Inheems aan de Nieuwe Wereld, werden cactussen voor het eerst gedocumenteerd door Europese ontdekkingsreizigers in de 15e en 16e eeuw. Ze waren gefascineerd door deze exotische planten en namen ze mee terug naar Europa, waar ze snel populair werden als sierplanten. Tegenwoordig zijn cactussen geliefd vanwege hun unieke uiterlijk en het gemak waarmee ze kunnen worden verzorgd. Zo wordt er met veel verschillende vormen en soorten van cactussen veel gekweekt en zit er voor iedereen wel een cactus tussen die hem of haar prikkelt.

Cactussen spelen ook een belangrijke rol in de cultuur en economie van veel inheemse volkeren in Amerika. Ze worden gebruikt voor voedsel, medicinale doeleinden en als bouwmateriaal, denk bij dit laatste vaak aan schuttingen of terreinafzettingen. Een haag met cactussen kan hiervoor goed dienen. Maar ook in de cultuur is de cactus diep geworteld. De iconische saguaro-cactus, die kan groeien tot een hoogte van meer dan 12 meter, is een symbool van het Amerikaanse Zuidwesten en wordt beschermd door wetgeving vanwege zijn ecologische en culturele waarde.

 

Makkelijk in de verzorging

Waarom zijn cactussen zo goed beschermd tegen de zon? Houden ze hier ook echt van en kunnen ze zo goed tegen weinig water? Cactussen zijn geëvolueerd in een van de meest extreme omgevingen op aarde, waar intense zonneschijn en lange perioden van droogte de norm zijn. Hun unieke aanpassingen maken ze perfect geschikt voor deze omstandigheden.

Allereerst, de dikke, vlezige plantenlichamen van cactussen zijn ontworpen om water op te slaan. Ze dienen als reservoirs, zodat de cactus water kan vasthouden tijdens de zeldzame regenbuien en het langzaam kan gebruiken gedurende droge periodes. Dit betekent dat cactussen weken, of zelfs maanden, zonder water kunnen overleven. Naast regenbuien zijn er ook cactussen die overleven van de mist of zeedamp die in de vroege ochtend neerslaat op ze. Deze condenseert op de stekels waarna ze in druppels langs de cactus naar beneden vallen.

De wortels van cactussen zijn vaak oppervlakkig maar wijdverspreid, wat hen in staat stelt om snel water op te nemen wanneer het regent. Sommige cactussen hebben ook diepe wortels. Dit noem je ook wel een penwortel. Deze gaat wat dieper in de aarde, is vaak veel groter dan de plant zelf en wordt gebruikt om veel water in op te slaan. Vaak zien we dit bij cactussen waarbij het plantenlichaam niet genoeg bescherming tegen de zon heeft van haar stekels of andere beschutting in de omgeving. Doordat de cactus dan het water voornamelijk opslaat in een dikke penwortel verdampt dit bijna niet.

Wat betreft bescherming tegen de zon, hebben cactussen verschillende slimme aanpassingen. Hun stekels, die eigenlijk aangepaste bladeren zijn, helpen niet alleen om waterverlies door verdamping te verminderen, maar bieden ook schaduw aan de plant. Deze schaduw vermindert de hoeveelheid directe zonnestraling die de stengel bereikt, wat helpt om de temperatuur te reguleren en de plant koel te houden. Bovendien reflecteren de stekels vaak het zonlicht, wat verdere bescherming biedt tegen de intense hitte.

Cactussen hebben ook een uniek fotosyntheseproces. In tegenstelling tot de meeste planten, openen cactussen hun huidmondjes 's nachts om koolstofdioxide op te nemen. Bij de huidmondjes kun je denken aan kleine poriën op de plant. Overdag blijven deze huidmondjes gesloten om waterverlies door verdamping te minimaliseren. Dit proces stelt cactussen in staat om fotosynthese uit te voeren zonder veel water te verliezen.

Al deze aanpassingen maken cactussen extreem efficiënte overlevers in zonnige en droge klimaten. Ze gedijen in omstandigheden die voor veel andere planten onleefbaar zouden zijn. Door deze aanpassingen zijn cactussen dus zo makkelijk in de verzorging en is het niet erg als je ze bijvoorbeeld een keer vergeet of een paar weken op vakantie gaat. Wat kun je dan wel fout doen in de verzorging? Dat is simpel, teveel water geven en een schaduw plek, eigenlijk precies het tegenover gestelde van waar ze in de natuur mee te maken krijgen.

Wil je specifieke verzorging weten? Deze kun per plant vinden in het product. Ook kun je meer informatie vinden in onze blogs over de algemene verzorging en de verzorging per seizoen.

Verzorging informatie cactussen

 

Zuil, bol of schijf

Cactussen hebben vele verschillende vormen, kleuren en stekels. De drie vormen waarin je de meeste cactussen kan onderverdelen zijn zuil, bol en schijfvormig. De zuil en bolvormige cactussen hebben vaak een plantenlichaam met ribben. Bovenop deze ribben groeien hun areolen. Dit zijn vaak kleine ronde groeipunten waaruit de stekels groeien. Vaak zijn de areolen ook bedekt met een klein beetje wol.

De schijfcactus is net even anders opgebouwd. De bekendste schijfcactus soort is de Opuntia. Schijfcactussen doen vaak denken aan een Mickey Mouse omdat de nieuwe schijven vaak op oortjes lijken. Bij schijfcactussen groeien de nieuwe schijven die vaak plat of cylindervormig zijn bovenop de oude schijven. Vanuit de zijkanten en bovenkant groeien er ook stekels uit de areolen. Deze zijn vaak niet bedekt met wol, maar met hele fijne kleine stekels die glochiden heette.

Wat kleuren betreft zijn cactussen ook niet saai. Je hebt soorten die een groene, grijze, paarse, bruine kleur hebben, maar ook intens blauw gekleurde soorten zoals de Pilosocereus en Myrtillocactus. Vele soorten hebben daarnaast kleur in hun stekels. De stekels van cactussen kunnen bruin, geel, zwart en rood van kleur zijn. Soorten uit het geslacht Astrophytum zijn vaak geheel bedekt met vele kleine witte stippen en soorten uit het geslacht Melocactus hebben weer een prachtig gekleurd cephalium bovenop zich.

Naast de boven beschreven soorten heb je nog een aantal andere cactussen die niet geheel aan bovenstaande omschrijving voldoen. Dit zijn bladcactussen die vaak als epifhyt in de natuur op andere planten groeien. In de cultuur worden ze gewoon gekweekt op potgrond. Bladcactussen hebben vaak frisgroene vlezige langwerpige bladeren. Het zijn vaak nachtbloeiende soorten die prachtige grote bloemen krijgen. De bloemen van deze cactussen produceren een heerlijk zoete geur. Cactussoorten waarbij je hier aan moet denken zijn Epiphyllym, Rhipsalis en Selenicereus.

Zo zie je, cactussen hebben vele verschillende kleuren en groeivormen. Er zit altijd wel wat tussen voor je.

 

Cactussen en bloemen

We krijgen soms de vraag, kunnen cactussen bloeien dan? Dit heb ik nog nooit gezien. Je hebt veel cactussoorten die pas bloeien als ze erg groot zijn. Hierdoor zie je ze eigenlijk niet bloeien bij ons thuis. Maar je hebt ook veel kleinere soorten die gelukkig erg makkelijk bloeien. Zoek hierbij op soorten als: Mammillaria, Astrophytum, Gymnocalycium en Rebutia.

Cactus bloemen zijn er in vele vormen en kleuren. Maar hoe kun je cactussen in bloei krijgen? Cactussen kunnen gaan bloeien om meerdere redenen. In de natuur doen ze dit voor hun voortplanting. Om de bloei opgang te krijgen kun je de cactussen in de winter koud, droog en licht laten overwinteren. De cactus gaat hierdoor in rust en nieuwe cactussen te garanderen wil ze in het voorjaar dan gaan bloeien. Maar een andere reden dat ze gaan bloeien is simpelweg omdat ze het naar hun zin hebben bij je. Dit is vaak een makkelijkere methode als de eerste en kun gewoon met een klein beetje liefde en verzorging voor elkaar krijgen, thuis op de vensterbank.

Vind je het leuk om cactussen te zaaien uit je eigen cactuszaden? Dan kun je de bloemen bestuiven, zodat er hopelijk zaadbessen gaan vormen. Vind je dit interessant, klik dan hier voor onze bestuif blog.

 

Grappige cactus weetjes

  • Wist je dat een cactus bij de juiste verzorging heel oud kan worden? In de natuur zijn er cactussen gevonden van ruim 300 jaar oud. Dus met een beetje geluk kun je heel lang van je cactus genieten.
  • Er bestaan cactussen met groeivormen zoals een penis of borsten. Bijnamen van deze cactussen zijn peniscactus en de boobiecactus.
  • Er is een cactussoort die kan 'wandelen'. De zogenaamde wandelende cactus (Stenocereus eruca) groeit horizontaal op de grond en kan zich langzaam verplaatsen door nieuwe wortels te vormen terwijl de oudere delen afsterven.
  • Cactussen kunnen 'zingen'. Sommige cactussen, zoals de Saguaro, kunnen een zoemend geluid maken wanneer wind door hun naalden waait. Dit komt door de vibraties die ontstaan door de wind.
  • De beroemde 'springende cactus' of Jumping Cholla cactus heeft stekels die gemakkelijk loslaten en zich aan alles hechten wat er voorbij komt, waardoor het lijkt alsof ze 'springen'.

 

Cactus kopen?

Ben je na het lezen van deze blog benieuwd naar welke cactussen er allemaal zijn. Klik hier om ons hele aanbod te bekijken. Koop je cactus gemakkelijk bij ons en hij wordt, wanneer je voor 14:00 uur besteld, dezelfde werkdag nog veilig en goed verpakt en naar je verstuurd.

Ben je nog niet uitgelezen? Of wil je graag nog meer weten over cactussen? Bekijk dan onze andere blogs hieronder.